Với thời gian 4N3Đ không dài không ngắn nhưng đủ để mình cảm nhận được sự văn minh hiện đại của Singapore. Đối với các bạn đến Singapore lần đầu, hãy đọc bài viết này để làm quen trước với một số nét văn hóa tại đây nhé.
1.Văn hoá xếp hàng
1.1. Thang cuốn
Ở các bến tàu điện ngầm, đặc biệt vào khung giờ cao điểm với lượng người di chuyển lớn, không khó để ý rằng có 2 làn di chuyển trên thang cuốn, 1 đứng yên ở bên trái và 1 di chuyển nhanh ở bên phải thang. Không chỉ Sing mà ở nhiều nước tiên tiến, khi sử dụng thang cuốn, mọi người đều đứng qua một bên, chừa một bên nhường cho những người có việc gấp cần đi nhanh và thường mọi người sẽ đứng qua phía trùng với phía lái xe trên đường. Tương tự, các siêu thị, tòa nhà văn phòng, trung tâm thương mại có thang cuốn đều tuân thủ điều này. Không có điều luật quy định hay tiền phạt nếu vi phạm, tất cả nằm ở ý thức và thói quen của tất cả mọi người và đã trở thành quy tắc bất thành văn tại đây. Những người không theo quy tắc thường là khách du lịch mới sang và chưa rõ văn hóa thang cuốn này.
Mình và chồng mỗi khi chuẩn bị bước lên hoặc xuống một chiếc thang cuốn theo thói quen đều ra hiệu cho nhau nên đứng bên trái hay phải (tùy thuộc vào lịch trình lúc đó gấp hay không, hoặc tàu sắp đến hay chưa). Đến khi về lại Việt Nam và đi thang cuốn trong TTTM vẫn theo thói quen mà đứng về một bên.
1.2. Thang máy / cửa tàu xe
Ở các bến tàu điện ngầm, khi chờ tàu đến, mọi người đều đứng chờ ở hai bên cửa chứ không đứng chặn ngay giữa và luôn luôn nhường cho người bên trong bước ra hết rồi mới bước vào. Mình thấy họ còn kẻ vạch rất rõ ràng, vạch đỏ ở 2 bên (mũi tên hướng vào trong) cho người chuẩn bị lên tàu, còn vạch xanh lá ở giữa (mũi tên hướng ra ngoài) cho người chuẩn bị xuống tàu. Tương tự với thang máy, tuy không có vạch kẻ nhưng mọi người vẫn tuân thủ việc đứng chờ ở hai bên cửa dù lượng người chờ rất đông.
1.3. Food court
Có thể thấy ở một số quán ăn nổi tiếng như cơm gà Tian Tian ở Maxwell Food Center hay một số quán ăn tầm giờ ăn trưa / ăn tối, tuy xếp hàng dài ra đến ngoài sảnh nhưng nhờ xếp hàng ngay ngắn cộng với thao tác gọi đồ / thanh toán rất nhanh nên chỉ cần 5-10p là đến lượt và có đồ ngay sau đó 1-2p. Singapore cũng tận dụng rất tốt các phương thức order online qua QR code hay order tại kiosk để tránh tình trạng quá tải phải chờ đợi lâu.
2. Văn hóa đi bộ / chạy bộ
Singapore là điểm đến lý tưởng cho những người yêu thiên nhiên, yêu đi bộ và thể thao. Người Singapore đi bộ và chạy bộ rất nhiều. Ở những ngã tư theo dòng người từ MRT đi ra, có thể thấy hai bên đường tấp nập người đi bộ đang chờ đèn xanh. Hoặc khi dạo bộ ở khu vực nhiều cây xanh như Garden by the bay, Fort Canning Park, có thể thấy người địa phương, từ già đến trẻ đang hăng say chạy bộ, đi bộ, tập thể dục. Nhìn dáng người họ rất khỏe khoắn và năng động, không thấy nhiều người béo.
Các máy tập thể dục cũng được lắp đặt tại khắp mọi nơi và đương nhiên hoàn toàn miễn phí cho người sử dụng. Thậm chí khi mình lên tầng 17 của Capital Spring, mình đã bất ngờ vì họ xây cả khu tập thể dục trên đó luôn chứ không chỉ là một khu vườn trên cao (Oasis Garden) như thông tin từ Google. Có nhiều dụng cụ tập luyện khá lạ nên bọn mình phải nhìn người Sing tập thì mới biết cách
Mình thấy văn hóa đi bộ đạt được nhờ mạng lưới giao thông công cộng liên kết rất tốt với nhau (giữa MRT và Bus stop, Taxi stop,...) và MRT nối thẳng vào các trung tâm mua sắm, công viên, tòa nhà văn phòng,... rất tiện lợi khi di chuyển. Mình đọc thông tin ở Singapore City Gallery thì master plan của Singapore trong 5 năm tới sẽ tiếp tục cải thiện và mở rộng hệ thống giao thông công cộng và đặt mục tiêu đa số các hộ gia đình sẽ cách ga tàu chỉ trong vòng 10 phút đi bộ. Phần lớn cư dân Singapore chọn tàu điện ngầm là phương tiện đi lại chủ yếu, bởi giá cả rất phù hợp (được chính phủ ưu đãi) và mạng lưới các trạm dừng phủ khắp toàn thành phố. Tuy nhiên, để có thể di chuyển đến các nhà ga MRT thường phải đi bộ rất xa và có khi phải xuyên qua các khu TTTM lớn nên khá mỏi chân nếu chưa quen đường.
Mình cũng khá ấn tượng với các lối sang đường dành cho người đi bộ được thiết kế tiện dụng, chỉ cần ấn nút cho người đi bộ và chờ đèn chuyển xanh. Đèn giao thông ở Sing không có đếm ngược giây mà sẽ kêu tít tít tít báo hiệu sắp chuyển đèn. Mình thấy hay vì tiếng kêu sẽ giúp những người khiếm thị có thể dễ dàng đi bộ qua đường. Phần diện tích của phần đường cho người đi bộ cũng rất rộng.
Lối đi bộ giữa các bến xe bus nối với các ga tàu điện ngầm và các trung tâm thương mại hay nối với các khu dân cư cũng đều được lợp mái che để che mưa, nắng. Vậy nên tuy mình lúc nào cũng mang ô theo nhưng gần như không cần phải dùng.
Ngoài ra ở Funan còn mới có đường hầm cho người đi bộ nối thẳng sang MRT City Hall siêu xịn, không phải băng qua ngã tư đường giữa trưa nóng để về nữa, lại còn được ngắm hệ đường hầm rất đẹp quảng bá cho âm nhạc của Singapore (mới mở từ 10/2021.
Một thống kê được đưa ra trên tạp chí quốc tế cho thấy, mức đi bộ trung bình hàng ngày của người Singapore là 5.674 bước, đứng thứ 9 trên thế giới và người Singapore cũng được biết đến với tốc độ đi bộ nhanh nhất châu Á, khoảng 6km/h. Mong một ngày nào đó người Việt cũng sẽ chạm tới những con số này.
3. Văn hóa food court
Nếu muống giữ bàn tại food court, mình không cần phải ngồi tại bàn để giữ chỗ mà có thể đặt lên trên đó bất kỳ thứ gì như chai nước, ô, balo, bịch khăn giấy… những người đến sau sẽ hiểu bàn đó đã có người ngồi. Giữ bàn xong thì chỉ việc xếp hàng thanh toán và lấy đồ ăn thôi.
Sau khi ăn xong sẽ cần lau qua bàn và trả lại khay vào đúng chỗ. Các khu vực trả khay đồ ăn được phân bố ở một số góc nhất định của food court. Nếu không tim được thì các bạn cứ hỏi thoải mái người bán hàng ở đó nhé, họ sẽ chỉ dẫn tận tình. Hoặc có thể nhìn theo biển chỉ dẫn "Tray Return Here". Tùy nơi sẽ có những khu vực riêng biệt cho các món có thịt và món chay nên cần trả lại khay vào đúng khu vực.
Ở Sing không có hàng quán vỉa hè hay bán rong, mà quy hoạch thành các khu ẩm thực hawker center đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và không làm mất mỹ quan đô thị. Mỗi hawker tập trung rất nhiều loại đồ ăn khác nhau, thoáng mát, giá cả hợp lý và sạch sẽ. Singapore có tới 114 trung tâm ẩm thực và khu vực ăn uống trong đó phải kể đến các trung tâm ăn uống nổi tiếng như: Lau Pa Sat, Newton Food Centre, Maxwell Road Hawker Centre, khu chợ đêm Chinatown, Malaysian Food Street (Sentosa)... trong đó Maxwell là nơi tập trung nhiều đồ ăn ngon nhất, còn mình thấy Malaysian Food Street (Sentosa) là nơi thiết kế đẹp nhất với mô hình các khu shophouse truyền thống.
4. Văn hóa trồng cây xanh
Khắp nơi trên đất nước nhỏ bé này đều có cây xanh với màu sắc nhiệt đới, ngay từ khi hạ cánh bước vào sảnh Arrival của sân bay, từ những lan can cầu vượt, bên ngoài các tòa nhà, hoặc ở các ngã tư, rồi cả toilet công cộng. Đi đâu cũng thấy nhiều cây cối mướt một màu xanh, chụp ảnh mỏi tay không hết. Mình cảm tưởng chỉ cần lấy một góc cây xanh bất kì trên đường phố Singapore đặt vào Hà Nội thì có thể trở thành một công viên cây xanh luôn vì số lượng cây và độ cao lớn của cây rất đáng nể.
Singapore đúng như tên gọi mà nó hướng tới trong năm nay là City in a Garden (trước khi là Garden in a City). Guider ở Singapore City Gallery đã nói với mình điều này, rằng họ hướng tới mục tiêu cả thành phố được bao bọc bởi hệ thống cây xanh dày đặc hơn nữa.
Không chỉ xanh mà còn sạch, khi đến Singapore, bạn có thể thoải mái ngồi nghỉ ở bất kỳ chỗ nào vì ở đâu cũng sạch bóng, còn ở những nơi công cộng đều bố trí ghế ngồi nghỉ ngay dưới bóng cây rất tiện lợi. Mình đã kiểm chứng bằng việc đi đôi giày mới mua tại Sing nguyên suốt 1 ngày đi hết hơn 15km mà về nhà lật giày ra vẫn không thấy bẩn gì. Giày chồng mình cũng vậy. Thực sự đáng nể.
Một vấn đề nữa mình muốn nói đến đó là sự an toàn. Nếu như khi mình du lịch ở Pháp hay Ý hồi năm 2017, mình phải chú ý giữ khư khư ví tiền khi đến những nơi công cộng hay cảnh giác xem có người lạ dúi vào tay mình cái gì không (mà kết cục là vẫn bị lừa ở Milan) thì ở Singapore, mình thoải mái đeo túi đi trên đường, hay bỏ túi trên bàn ở food court để giữ chỗ mà không lo gì cả.
Tổng kết lại, mọi trải nghiệm của mình (về văn hóa, đời sống, con người) khi lần đầu đến với Sing đều vượt hơn mong đợi.