Khi đến Hàn Quốc, mọi người thường lựa chọn sử dụng các phương tiện giao thông công cộng như tàu điện ngầm, xe buýt, taxi, tàu hỏa, xe buýt cao tốc, xe đạp công cộng.
Nếu như đây là lần đầu tiên bạn đến Hàn thì có thể sẽ gặp một vài khó khăn trong việc tham gia giao thông. Bài viết này mình sẽ giới thiệu về một vài điểm cần lưu ý khi tham gia giao thông công cộng ở Hàn Quốc.
Thẻ T-Money
Ưu điểm:
Có thể nói T-money là thẻ giao thông phổ biến nhất ở Hàn Quốc hiện nay, có thể sử dụng để đi xe buýt, tàu điện, taxi, xe buýt cao tốc. Mình dùng 1 chiếc thẻ cho cả Seoul và Jeju.
Chế độ giảm giá: Khi sử dụng thẻ giao thông, bạn sẽ được đi với giá rẻ hơn là dùng tiền mặt. Nếu bạn sử dụng phương tiện giao thông của Hàn Quốc, bạn sẽ cảm thấy tàu điện và xe buýt khá rẻ, tuy nhiên các tuyến đường được phân chia nhiều nên có thể phải xuống xe giữa chừng và chuyển xe khá nhiều lần. Chế độ giảm giá khi chuyển đổi xe là chế độ được áp dụng khi sử dụng phương tiện giao thông trong một khoảng thời gian liên tục (xe buýt ↔ xe buýt), (tàu điện ngầm ↔ tàu điện ngầm), (tàu điện ngầm ↔ xe buýt) sẽ không bị tính phí 2 lần, thay vào đó chỉ tính thêm phí bổ sung tùy theo độ dài quãng đường. Nhờ vậy có sử dụng phương tiện công cộng với giá rẻ hơn
Khi du lịch ở Seoul cũng như các nơi khác ở Hàn, bạn sẽ phải sử dụng phương tiện giao thông công cộng như tàu điện và xe buýt rất nhiều. Mỗi lần di chuyển bạn lại phải dùng tiền mặt để mua vé sẽ rất phiền phức, đặc biệt là người nước ngoài khi không quen với tiền Hàn.
Hiện nay có một vài xe buýt không nhận tiền mặt nên khi du lịch Hàn Quốc nhất định phải có thẻ giao thông
Nếu mua thẻ T-money có logo sử dụng tương thích trên toàn quốc (전국 호환) thì bạn còn có thể mua cả vé tàu hỏa (KTX, Saemaeul...) và cũng có thể thanh toán phí thông hành khi đi xe buýt cao tốc nữa !
Nếu nạp tiền vào thẻ T-money, bạn không chỉ dùng để đi lại mà còn có thể dùng để thanh toán ở các cửa hàng tiện lợi, quán cà phê, các cửa hàng ăn nhanh (McDonald's, Lotteria), tiệm bánh (Paris Baguette, Dunkin' Donuts...), cửa hàng mỹ phẩm (The face shop, innisfree...) rất tiện lợi.
Giá tiền:
Tùy từng loại thẻ giao thông nên giá thẻ khoảng từ 2,500 won ~ 13,000 won (chưa tính tiền nạp vào thẻ). Giá thẻ thông thường là 3,000 won, nhưng nếu bạn muốn sở hữu thẻ có hình các nhân vật dễ thương hay người nổi tiếng thì giá của nó sẽ từ 4,000 won trở lên.
Có thể mua thẻ và nạp tiền vào thẻ giao thông ở nhiều địa điểm như cửa hàng tiện lợi, cũng như các máy nạp tiền tự động ở các ga tàu.
Thẻ không sử dụng thì không được hoàn tiền mua thẻ. Coi như đầy là quà lưu niệm của chuyến du lịch, mình giữ lại thẻ và lần sau tới Hàn lại dùng, do thẻ không có hạn sử dụng
Nếu trong thẻ T-money còn dư nhiều tiền thì vẫn được hoàn lại nhé. Nếu thẻ còn dưới 20,000 won thì có thể yêu cầu hoàn lại tiền tại các cửa hàng tiện lợi (GS25, CU, Seven eleven, Ministop, Emart 24). Nếu thẻ còn dưới 50,000 won thì hãy đến xin hoàn lại tiền tại trung tâm dịch vụ T-money ở ga tàu điện đô thị nhé. (Phí xử lý hoàn tiền là 500 won). Hôm cuối do hết tiền lẻ để nạp nên mình nạp 10,000 won và còn hơn 8,000 trong thẻ, nhưng sáng do bay chuyến khá sớm nên mình không đi hoàn được.
Cách mua:
Chọn loại thẻ giao thông mà bạn muốn sử dụng. (Nói với nhân viên cửa hàng tiện lợi rằng bạn muốn mua thẻ T-money, họ sẽ chỉ cho bạn chỗ trưng bày thẻ để bạn tự chọn). Thường là khu ở ngay gần cửa ra vào luôn
Nếu mua cả thẻ và cần nạp tiền luôn thì chỉ cần nói số tiền muốn nạp vào thẻ giao thông cho nhân viên là được. Lưu ý chỉ có thể nạp với bội số của 1,000. có thể nạp từ 1,000won đến 90,000won và thanh toán bằng tiền mặt, nên bạn nhớ chuẩn bị trước tiền mặt nhé! Với lần đầu nạp thì nên nhờ nhân viên nạp luôn cho nhanh. Còn không thì mang thẻ đến ga tàu nạp cũng được, nhưng nếu giờ cao điểm là phải xếp hàng chờ máy đó.
Cách dùng:
Khi sử dụng thẻ giao thông, chỉ cần tap thẻ và đi qua. Trong trường hợp di chuyển bằng phương tiên giao thông công công liên tục (tàu điện ↔ xe buýt, xe buýt ↔ xe buýt) hệ thống sẽ tính chuyển xe miễn phí hoặc chỉ mất thêm một chút phụ phí rất nhỏ.
Mỗi chuyến sẽ có 2 lần quẹt thẻ (khi lên và xuống). Nếu quên không quẹt thẻ khi xuống xe bạn có thể bị tính thêm phí phạt. Mình thì ko bị quên nhưng có 1 lần ở Jeju khi xuống có quẹt nhưng máy ko nhận (ko rõ lý do) và sau đó thì ko thấy bị tính phạt gì cả.
Cá nhân mình rất thích thẻ T-money do có nhiều hình các nhân vật dễ thương, chủ yếu liên quan đến các nhân vật trong Kakao Friends. Mình đã mua chiếc thẻ hình vịt vàng siêu cute giá 5,000 won tại 7/11.
Ngoài T-money còn có thẻ Cashbee (phát hành bởi Lotte) hay Discover Seoul Pass (miễn phí vào cửa 50 địa điểm du lịch ở Seoul, được hưởng các ưu đãi giảm giá vé xem biểu diễn, mua sắm..., đồng thời cũng có thể sử dụng làm thẻ giao thông) đều có chức năng tương tự, mọi người có thể tham khảo nếu phù hợp nhu cầu.
App NaverMap
Thông tin giao thông công cộng Hàn Quốc đều được liên kết trực tuyến với thông tin và tình hình giao thông hiện tại nên bạn có thể dễ dàng tra cứu trên điện thoại dị động. Chỉ cần nhập điểm xuất phát và điểm đến, bạn có thể biết được thời gian đến, quãng đường ngắn nhất cũng như giá vé / chi phí dự kiến. Bạn có thể nhận được thông tin về các chuyến xe buýt, tàu điện ngầm, thời gian chuyến xe đầu tiên, chuyến xe cuối.
Người Hàn Quốc thường hay dùng Naver Map, KakaoMap, chứ ko dùng Google Maps. Mình thấy Google Maps ở cả Sing và Hàn đều ko chính xác khi sử dụng tàu điện ngầm. Còn nếu sử dụng KakaoMap hay Naver Map, có thể xem chi tiết giá vé từng chặng (có cả tàu điện ngầm và ước tính giá cho taxi luôn, exit (cửa ra),... mà trên Google Maps không xuất hiện.
Đặc biệt, Naver Map có hỗ trợ tiếng Anh rất tiện lợi cho việc tra cứu thông tin cho người nước ngoài. Ngoài ra có một số tính năng hay như check CCTV giao thông tại ngã tư (real-time), tìm nhà vệ sinh công cộng gần nhất. tra map hệ thống tàu điện ngầm và thông tin của từng bến.
Và ngoài tính năng chỉ đường thì mình thấy phần dự báo thời tiết của app rất chính xác. Tuyết rơi dày hay mỏng, rơi giờ nào, ...rất chính xác luôn.
App Kakao-T (Kakao Taxi) (카카오 T/카카오택시)
Kakao T có thể gọi là Grab của người Hàn Quốc.
Thay vì phải đi ra ngoài đứng chờ bắt taxi trong thời tiết lạnh giá, hay có thể gặp khó khăn trong việc giải thích điểm đến cho tài xế taxi vì tiếng Hàn của bạn không được tốt, giờ đây nhờ app Kakao T mà việc đặt xe rất dễ dàng. Cũng khỏi phải lo tài xế nói thách giá hay đi lòng vòng.
Việc đăng ký cũng khá dễ dàng do mình đã có tài khoản Kakao Talk trước đó. App cho phép sử dụng số điện thoại VN để đăng ký. App cũng có tiếng Anh rất dễ sử dụng. Đợt mình dùng app là dịp tết 2023 nên app có định vị tài xế hình con thỏ siêu cute.
Cách book xe:
Sau khi nhập điểm xuất phát và điểm đến trên màn hình sẽ hiện lên ‘Thời gian dự kiến sẽ đến nơi (도착 예상 시간)’. Đồng thời cũng có nhiều lựa chọn như “Gọi xe thường, gọi xe ben, xe Blue, taxi cao cấp (일반 호출, 벤티 예약, 블루, 모범 택시)”. Tùy theo từng loại xe mà giá tiền cũng sẽ có chênh lệch. Mình thì hay chọn xe thường thôi. Nhìn chung có thể chia làm hai loại: taxi hạng thường và taxi hạng sang. Taxi hạng thường sẽ có màu bạc, trắng và phổ biến nhất là màu cam. Còn taxi có màu đen và biển vàng trên đầu chính là taxi cao cấp / hạng sang. Loại taxi này thường sẽ rộng rãi và thoải mái hơn. Mặc dù được chia ra thành hạng thường và hạng sang nhưng chất lượng dịch vụ của cả hai loại taxi này đều tốt. Tuy nhiên, một lưu ý nhỏ dành cho các bạn khi đi taxi chính là nên trang bị một chút vốn tiếng Hàn cơ bản vì hầu hết tài xế đều là những người lớn tuổi và họ không biết tiếng Anh.
Sau khi có tài xế nhận cuốc thì app sẽ hiện ảnh, tên, loại xe, số xe của tài xế. Khi đến nơi, tài xế sẽ gửi tin nhắn với nội dung xe đã đến, vui lòng kiểm tra kĩ biến số xe trước khi lên xe (bằng tiếng Hàn). Nhìn chung mình thấy tài xế đều rất lịch sự.
Tàu điện ngầm
Cả 2 lần đi HQ thì mình điều sử dụng tàu điện ngầm là phương tiện di chuyển chính. Cũng vì tốc độ nhanh, giờ giấc rất chuẩn xác, hiện đại và tiết kiệm chi phí hơn các phương tiện khác nên tàu điện ngầm là một phương tiện giao thông công cộng được nhiều người sử dụng tại Hàn Quốc. Đặc biệt phát triển tại các thành phố như Seoul, Busan, Incheon, Daegu, Gwangju, hệ thống ga tàu điện ngầm dày đặc, kết nối rất tốt các thành phố ngoại biên bằng hệ thống Korail (tàu hỏa). Mình đã đi từ Seoul đến Gangwon kết hợp cả tàu điện ngầm và tàu hỏa chỉ cần dùng 1 chiếc thẻ T-money, với giá siêu rẻ chỉ 1,250 won cho 1 lượt tàu, tức là tầm 2,500 won (chưa đến 50k) cho 1h20p di chuyển.
Ở Hàn, họ rất coi trọng văn hóa xếp hàng. Mặc dù là hệ thống giao thông công cộng, nhưng ý thức của người dân rất tốt. Họ luôn cố gắng tránh gây ồn ào và làm ảnh hưởng đến mọi người xung quanh. Mình thấy có những chiếc ghế khác màu được thiết kế để dành riêng cho người khuyết tật, phụ nữ mang thai, người già, trẻ nhỏ. Dù ghế có trống thì cũng không được ngồi. Đây là phép lịch sự của bên họ.
Ngoài ra, theo quy định, không được mang đồ ăn đang ăn dở, đồ có mùi lên xe buýt. Nếu là đồ ăn dạng take out được đóng gói cẩn thận thì có thể mang lên. Đối với tàu điện ngầm thì hiện chưa có quy định về điều này nhưng thường thì người Hàn cũng không ăn trên tàu điện ngầm (giống bên Sing, nhưng bên Sing là có luật cấm và phạt tiền luôn).
Điều đặc biệt khi đi tàu điện ngầm vào mùa đông, tất cả chỗ ngồi đều có hệ thống máy sưởi phía dưới. Các trạm dừng tàu trên cao cũng trang bị các phòng riêng bật máy sưởi để người dân ngồi chờ tàu trong đó. Đợt mình đi Gangwon phải chờ tàu tầm nửa tiếng khá lâu, may mà có phòng chờ kín gió và có sưởi. Kể cả không có người chờ thì hệ thống sưởi vẫn được bật liên tục.